Βαθύ κλάδεμα και αξιοποίηση κλαδεμάτων για εδαφοκάλυψη και χλωρή λίπανση

Μετά από αρκετά χρόνια που τα ελαιόδεντρα κλαδευόταν ελαφρά και μόνο για να απαλλαχθούν από τα ξερά κλαδιά, φέτος προχωρήσαμε σε βαθύ κλάδεμα με σκοπό την αναζωογόνηση των δέντρων και τη διαμόρφωση της κόμης για ευκολότερη συγκομιδή.

Τα κλαδιά που κλαδεύτηκαν αντί για να καούν όπως παραδοσιακά συνηθίζεται, αξιοποιήθηκαν για χλωρή λίπανση αλλά και εδαφοκάλυψη. Τοποθετήθηκαν σε σειρές ανάμεσα στα δέντρα και στη συνέχεια τεμαχίστηκαν (θρυμματίστηκαν) με καταστροφέα και παρέμειναν στο έδαφος για κομποστοποίηση.

Η επίσημη πρώτη για τον υπό σύσταση αστικό καταναλωτικό συνεταιρισμό Το κουκούλι!

Από χθες, Σάββατο 7/3, η προσπάθεια μιας ομάδας ανθρώπων να δημιουργήσουμε ένα συνεταιριστικό παντοπωλείο, πήρε το δρόμο για την υλοποίηση! Τα ιδρυτικά μέλη του υπό σύσταση συνεταιρισμού συνυπέγραψαν το καταστατικό, κατέβαλαν τη συνεταιριστική τους μερίδα και εξέλεξαν τα μέλη της προσωρινής διοικούσας επιτροπής με τα "αξιώματα" να μοιράζονται με κλήρωση.

Το οικολογικό παντοπωλείο Το κουκούλι, είναι μια προσπάθεια μικρών οικο-παραγωγών και συνειδητοποιημένων καταναλωτών,να δώσουν μια κοινή και συλλογική απάντηση στα διατροφικά και παραγωγικά ζητήματα. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να δημιουργηθεί ένα σημείο πώλησης στην πόλη της Θεσσαλονίκης για τα προϊόντα των μικρών παραγωγών της υπαίθρου που παράγουν με σεβασμό στους καταναλωτές και το περιβάλλον χωρίς να μεσολαβούν μεσάζοντες.

Κουβαλώντας την εμπειρία πολλών αυτο-οργανωμένων εγχειρημάτων (ομοτράπεζοι, οικογιορτές, συντροφία κλπ), αλλά και στο δρόμο που χάραξε το πρώτο συνεταιριστικό σούπερ μάρκετ bioscoop, συμμετέχουμε στην προσπάθεια για τη δημιουργία του οικολογικού παντοπωλείου - καφενείου Το κουκούλι και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που αποτελούμε ιδρυτικά μέλη και που τα προϊόντα που παράγουμε, βότανα και ελαιόλαδο, θα βρίσκονται στα ράφια του!

Περισσότερα για το εγχείρημα εδώ: http://www.tokoukouli.gr/

Τα κορμοτομημένα ελαιόδεντρα έγινα πάλι δεντράκια!

Με μια μικρή καθυστέρηση αφού οι φωτογραφίες είναι από τον περασμένο Αύγουστο, σας παρουσιάζω τα ελαιόδεντρα που είχαν καρατομηθεί τον περασμένο χρόνο και μέσα σε μερικούς μήνες γίνανε πάλι δεντράκια!

Ελαιοκομία και μικρής κλίμακας κτηνοτροφία: μπορούν να συμβαδίσουν;

Η σύγκρουση ανάμεσα στη γεωργία και την κτηνοτροφία όταν και οι δύο ασκούνται σε μεγάλη κλίμακα, είναι παλιά και αέναη καθώς η καθεμιά διεκδικεί όλο και περισσότερες εκτάσεις για να επεκταθεί. Σε μικρότερη κλίμακα όμως και με σωστό σχεδιασμό, εφαρμόζοντας τις αρχές της περμακουλτούρας (permaculture ή αεικαλλιέργειας) μάλλον μπορούν να συνδυαστούν επωφελώς.

Αυτές τις σκέψεις έκανα όταν το περασμένο καλοκαίρι, είδα μέσα στο χωράφι δύο κατσίκες δεμένες στα δέντρα. Οι κατσίκες φαινόταν ότι τις προηγούμενες ημέρες ήταν δεμένες σε άλλα δέντρα και ο (άγνωστος σε μένα) ιδιοκτήτης τους, τις είχε μεταδέσει εκεί που τις βρήκα.

Στα υπέρ μιας τέτοιας συγκατοίκησης μπορώ να λογαριάσω την αποψίλωση από κάθε είδους αγριόχορτο γύρω από τη ρίζα της ελιάς που μάλλον θα είναι βοηθητικό κατά τη συγκομιδή αλλά και τη "λίπανση" με κοπριά γύρω από τα δέντρα. Στα κατά μπορώ να συμπεριλάβω το γεγονός ότι οι κατσίκες μασουλάνε και τα φύλλα από τα χαμηλά κλαδιά που φτάνουν χωρίς δυσκολία.

Αντίστοιχες σκέψεις για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της συνύπαρξης της ήπιας και οικολογικής ελαιοκομίας που εφαρμόζω με την μικρής κλίμακας κτηνοτροφία, έκανα και όταν βρήκα στον άλλο ελαιώνα, καμιά 10ριά πρόβατα (μάλλον νεαρά κριάρια) από κάποιον άλλο (πιθανώς) γείτονα.

Σε κάθε περίπτωση όμως η αυθαίρετη χρήση των περιφραγμένων ελαιώνων για βόσκηση είναι μάλλον κατακριτέα και σκοπεύω να αναζητήσω τους χωριανούς και να τους εξηγήσω ότι ανεξάρτητα από το σκεπτικό τους, θα ήθελα να παίρνουν πρώτα την άδειά μου...

 

Παροιμίες και αινίγματα για την ελιά και το ελαιόλαδο

Κάποια αινίγματα που μας άρεσαν από το μουσείο παιχνιδιών της Αθήνας:

Προγραμματισμός καλλιεργητικών εργασιών

Η φετινή συγκομιδή ήταν όπως γράψαμε και στην προηγούμενη ανάρτηση, πολύ περιορισμένη και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να προγραμματίσουμε εγκαίρως τις καλλιεργητικές εργασίες και φροντίδες της επόμενης καλλιεργητικής περιόδου.

Αυτή την περίοδο είμαστε σε αναζήτηση κοπριάς αιγοπροβάτων από κτηνοτρόφους της περιοχής που γνωρίζουμε και εμπιστευόμαστε. Το τελευταίο διάστημα η κοπριά έχει συνεχώς αυξημένη ζήτηση και οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι έχουν αρχίσει να "αξιοποιούν" το υποπροϊόν της κτηνοτροφικής τους δραστηριότητας. Απ ότι φαίνεται, η εποχή που μπορούσαμε να πάμε σε κάποιο μαντρί και να αναλάβουμε το (αμοιβαίως επωφελές) καθάρισμα του φορτώνοντας την κοπριά, έχει παρέλθει. Οι κτηνοτρόφοι πλέον συσκευάζουν (σακιάζουν) μόνοι τους την χωνεμένη κοπριά και την διαθέτουν προς πώληση. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αξιολογήσουμε αυστηρά τη σχέση τιμής / απόδοσης σε σύγκριση και με τις υπόλοιπες λύσεις βιολογικού εμπλουτισμού του εδάφους (ορνιθοκοπριά από βιολογικούς ορνιθώνες, οργανικά λιπάσματα κλπ).

Σκοπεύουμε επίσης να αφιερώσουμε μερικές ημέρες για το κλάδεμα των ελαιόδεντρων ώστε να τα απαλλάξουμε από τα ξερά κλαδιά και να βελτιώσουμε τον αερισμό και το φωτισμό τους αλλά και να διευκολύνουμε την επόμενη συγκομιδή.

Θα προσπαθήσουμε επίσης να βρούμε τρακτέρ με καταστροφέα για να κόψουμε τα αγριόχορτα και να τα αφήσουμε στο έδαφος για κομποστοποίηση και εδαφοκάλυψη. Δε σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε καλλιεργητή για να τα ενσωματώσουμε στο έδαφος καθώς είμαστε πολύ επιφυλακτικοί με οποιαδήποτε κατεργασία του εδάφους, ειδικά στον ελαιώνα στο Μουρί που έχει και μια σχετική κλίση. Η κατεργασία του εδάφους, όσο επιφανειακή κι αν είναι, καταστρέφει επιφανειακές ρίζες, οδηγεί το χώμα σε απώλεια της υγρασίας του και ευνοεί τη διάβρωση του εδάφους χωρίς να προσφέρει κατά την άποψή μας κάτι σημαντικό.

Με την ευκαιρία να αναφέρω πως το αγριόχορτο που πνίγει τον ελαιώνα στο Μουρί και χρόνια άκουγα τον πατέρα μου να το αναφέρει "το κυπαρισσάκι", είναι τελικά, όπως θα δείτε και στις φωτογραφίες, το γνωστό εκουιζέτο ή πολυκόμπι (http://botanokipos.blogspot.gr/2011/09/blog-post_20.html). Είναι φυτό με πολλές ιδιότητες και πλούσιο σε μέταλλα και πυρίτιο. Αυτό σημαίνει ότι η κοπή του και η κομποστοποίηση μέσα στον ελαιώνα θα συμβάλει θετικά στον εμπλουτισμό του εδάφους!

Τέλος η περίοδος του χειμώνα ευνοεί για να το ρίξουμε στο διάβασμα (κυρίως στο ίντερνετ) για τα δύο μεγάλα ζητήματα που μας απασχολούν το τελευταίο διάστημα και σκεφτόμαστε να εφαρμόσουμε στην καλλιέργεια των ελαιώνων μας και που είναι η καλλιέργεια σύμφωνα με το βιοδυναμικό ημερολόγιο (http://www.ftiaxno.gr/2013/12/biodynamiko-hmerologio-ianouariou-2014.html) και οι ενεργοί μικροοργανισμοί (http://www.emhellas.com/). Για τα δύο αυτά θέματα θα επανέλθουμε το συντομότερο με ειδικές αναρτήσεις.

Μειωμένη η φετινή παραγωγή

Η φετινή μας παραγωγή είναι πολύ μειωμένη όπως είναι σε ολόκληρη την Κρήτη αλλά και στις περισσότερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας (http://www.sedik.gr/el//index.php?option=com_content&task=view&id=549&Itemid=1#.Us8YCPRdUgg). Ο λόγος όπως ακούμε και διαβάζουμε, είναι οι ισχυροί και παρατεταμένοι νότιοι άνεμοι που φύσηξαν κατά τον περασμένο Μάη ενώ τα ελαιόδεντρα ήταν στη φάση της ανθοφορίας και της καρπόδεσης. Η αλήθεια είναι ότι το καλοκαίρι η εικόνα ήταν απογοητευτική και οι προσδοκίες μας για τη φετινή παραγωγή ήταν πολύ μειωμένες, θεωρούσαμε δηλαδή ότι δε θα κάνουμε ούτε το λάδι που θα φάμε...

Μέχρι στιγμής συγκομίσαμε μόνο τον ελαιώνα που βρίσκεται στο χωριό Μουρί και από περίπου 20αριά ρίζες καταφέραμε να μαζέψουμε σε μία ημέρα περίπου 800 κιλά καρπό που μας έδωσε 140 κιλά λάδι οξύτητας 0,5 βαθμών. Η ελαφρώς αυξημένη οξύτητα σε σχέση με την περσινή, ήταν αναμενόμενη καθώς στο συγκεκριμένο ελαιώνα δεν κρεμάσαμε φέτος καμιά δακοπαγίδα αλλά και λόγω της μικρής καρποφορίας που σημαίνει μεγαλύτερη δακοπροσβολή...

Μένει άλλη μια ημέρα συγκομιδής στον ελαιώνα που βρίσκεται στην περιοχή Καβρός όπου επίσης η καρποφορία είναι πολύ περιορισμένη. Ένα μικρό μέρος (20-25 δέντρα) των ελαιόδεντρων έχουν μια σχετική καρποφορία αλλά κι αυτά όχι ολόκληρα αλλά μόνο μερικές "φούντες" (όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες που ακολουθούν.